Krótkie wspomnienie o Pelagii Ładykowskiej-Zys (1914-2010)

Komendantce Żeńskiego Hufca ZHP w Kutnie w latach 1935-1939 i 1945-1948.

Pelagia urodziła się 7 października 1914 r. w Łąkoszynie w rodzinie rzemieślniczej.

Będąc uczennicą Szkoły Powszechnej nr 2 wstąpiła do gromady zuchowej i tak rozpoczęła harcerską przygodę, która trwała do ostatnich dni życia.
Z wykształcenia była nauczycielką. Pracowała w Szkole Powszechnej nr 4 (dzielnica Piaski). Tam sprawowała opiekę nad szkolną drużyną harcerską.

Duże zaangażowanie w ruchu harcerskim sprawiło, że w okresie 1934-1935 była członkinią Komendy Hufca Harcerek w Łowiczu, któremu podlegały drużyny żeńskie z kutnowskiego.
Mając już doświadczenie dh. Pelagia, którą nazywano Leszką, zorganizowała w 1935 r. Hufiec Harcerek w Kutnie. Powołała nowe drużyny żeńskie w mieście i powiecie. W 1938 r. otrzymała stopień podharcmistrza.

Wybuch II wojny światowej przerwał oficjalną edukację w szkołach i działalność ZHP. Druhna Pelagia mimo groźby represji ze strony okupanta prowadziła tajne nauczanie i przekazywała harcerskie
idee swoim uczniom. Zakonspirowane lekcje odbywały się w prywatnych domach poszczególnych uczniów m. in. u Ireny Morawskiej, Janiny Grabskiej-Jarugi, Henryka Krenke, Leszka Gawrońskiego.
W 1945 r. druhna Pelagia ponownie zorganizowała Hufiec Żeński i wróciła do pracy nauczycielki w SP 2, a później w Szkole Ćwiczeń przy Liceum Pedagogicznym. W czasach stalinowskich została zmuszona do
rezygnacji z harcerstwa i szkolnictwa, ponieważ jej patriotyczna postawa i prawdziwe ideały harcerskie nie pasowały do czasów kultu jednostki i ideałów socjalistycznych. ZHP został zlikwidowany. W 1950 r. powołano Organizację Harcerską. Druhna Pelagia podjęła pracę w Banku Rolnym w Kutnie.

W 1956 została dyrektorem i powróciła do odrodzonego harcerstwa. Służyła pomocą i radami młodszym instruktorom. W 1982 r. organizowano krąg Dębowego Liścia. Druhna Pelagia włączyła się w te działania. Była aktywną instruktorką kręgu. W 1984 r. otrzymała stopień harcmistrza. Do śmierci była członkinią kręgu.

Przez wiele lat była współautorką działań upamiętniających poległe kutnowskie harcerki i harcerzy
w okresie wojny bolszewickiej w 1920 r. i w czasie II wojny światowej w latach 1939-1945 – pomnik harcerski.

Była także autorką wspomnień o historii harcerstwa żeńskiego, które są zawarte w książce: „Zarys historii harcerstwa w Kutnowskiem 1912-1950”. Druhna Pelagia zmarła dnia 25 kwietnia 2010 r. w wieku 96 lat. Jest pochowana na Cmentarzu Katolickim w Kutnie przy ul. Cmentarnej (sektor 3 rząd 1 nr grobu 63).

Druhna Pelagia, przez przyjaciół nazywana Leszka, stoi trzecia od prawej strony.

Hm. Mariola Baranowska